Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu znacząco rozszerza krąg podmiotów zobowiązanych do ustalenia swojego beneficjenta rzeczywistego, jak również do dokonania zgłoszenia w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Nowymi obowiązkami objęte zostały m. in. fundacje, spółdzielnie oraz stowarzyszenia wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. Ustawa wymienia dokładnie jakie podmioty podlegają wpisowi do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych w art. 58. Zmiany w ustawie obowiązują od 31 października 2021 r. i oznaczają konkretne obowiązki dla podmiotów zobowiązanych. Dotyczą także wielu członków PIFS, dlatego każdy powinien uważnie przeanalizować, na ile przepisy go dotyczą i jakie obowiązki z tego wynikają.
Aktualny tekst jednolity Ustawy
Kilka wskazówek praktycznych:
Kim jest beneficjent?
Zgodnie z ustawą beneficjentem rzeczywistym jest każda osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na działalność podejmowaną przez podmiot lub każda osoba fizyczna, w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna. W szczególności są to wymienione niżej osoby:
- osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem, której przysługuje prawo własności więcej niż 25 % ogólnej liczby udziałów lub akcji,
- osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25 % ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym osoby prawnej, także jako zastawnik albo użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
- osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w ustawie o rachunkowości,
- osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25 % ogólnej liczby udziałów lub akcji,
- osoba zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości beneficjenta rzeczywistego.
Jakie podmioty podlegają zgłoszeniu?
Katalog podmiotów które podlegają zgłoszeniu wynika z ustawy i są to:
1) spółki jawne;
2) spółki komandytowe;
3) spółki komandytowo-akcyjne;
4) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
4a) proste spółki akcyjne;
5) spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2080 oraz z 2021 r. poz. 355);
6) trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne:
a) mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
b) nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
w imieniu lub na rzecz trustu;
7) spółki partnerskie;
8) europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;
9) spółki europejskie;
10) spółdzielnie;
11) spółdzielnie europejskie;
12) stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;
13) fundacje.
Terminy na zgłoszenie
Podmioty objęte obowiązkami nałożonymi przez nowelizację ustawy, będą miały możliwość dokonania zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego już od 31 października 2021 r. Ostatecznym terminem dla podmiotów uprzednio zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym, do którego powinny one złożyć wniosek o ujawnienie danych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych, będzie 31 stycznia 2022 r.
W przypadku organizacji wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego po 31 października 2021 r. termin wynosić będzie 7 dni od dnia wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Należy pamiętać, że obowiązkowi zgłoszenia w terminie 7 dni podlega także każda zmiana w zakresie informacji przekazanych uprzednio do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, czyli jeśli następuje zmiana adresu, siedziby, wspólników, zarządu, pkd itp. to wskazane informacje trzeba zaktualizować w Rejestrze.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych